3000دروار

مشخصات فني گچ

گچ از جمله مصالحي است كه در صنايع ساختماني از اهميت مخصوصي برخوردار است و به علت ويژگي هايي كه دارد از زمان هاي قديم در امر ساختن مسكن محل مصرف داشته است . گچ به علت خواص خود از اولين قدم در ايجاد يك بنا كه پياده كردن حدود زمين باشد و به اصطلاح براي ريختن رنگ اطراف زمين مورد نياز بوده و همچنين تا آخرين مرحله كار كه سفيدكاري و نصب سنگ است باز هم مورد نياز است و حتي در نقاشي هم از گچ استفاده مي شود .

منابع تهيه گچ :

گچ از پختن و آسياب كردن سنگ گچ به دست مي آيد . سنگ گچ از گروه مصالح ساختماني كلسيم دار است كه به وفور در طبيعت يافت مي شود و تقريبا در تمام نقاط روي زمين وجود دارد و از لحاظ فراواني در طبيعت در رديف پنجم مي باشد . سنگ گچ به فرمول CaSo₄ 2H₂O از سنگ هاي ته نشيني بوده و به علت ميل تركيبي شديدي كه دارد به طور خالص يافت نمي شود و بيشتر به صورت تركيب با كربن يا اكسيدهاي آهن يافت مي گردد . سنگ گچ يا به صورت سولفات كلسيم آبدار يافت مي شود كه به آن ژيپس ( گچ خام ) هم مي گويند يا به صورت سولفات كلسيم بدون آب ( CaSO₄  ) به دست مي آيد كه به آن ايندريت گفته مي شود .

خواص گچ :

گچ علاوه بر دو خاصيت عمده ( زودگير بودن و ازدياد حجم به هنگام سخت شدن ) داراي خواص ديگري نيز هست از جمله ي آن كه گچ آكوستيك است . در آتش سوزي مقاوم مي باشد . ارزان و فراوان است . داراي رنگي سفيد و خوش آيند است .

پخت گچ :

پخت يعني حرارت دادن به سنگ گچ آبدار به طوري كه بتوانيم 5/1 مولكول از آب تبلور آن را تبخير نماييم . همانطور كه مي دانيد سنگ گچ سولفات كلسيم به علاوه دو مولكول آب متبلور مي باشد . عمل تبخير 5/1 مولكول آب تبلور سنگ گچ در گرماي بسيار كم انجام مي شود به طوري كه اگر به سنگ گچ در حدود 170 درجه ي حرارت بدهيم 5/1 مولكول از آب تبلور خود را از دست داده و به گچ ساختماني به فرمول SH₂O ½ CaSO₄ تبديل مي گردد و در اثر حرارت بيشتر تا گرماي 300 درجه ي سنگ گچ 7/1 مولكول آب تبلور خود را از دست داده و به گچ تشنه تبديل مي شود . اين گچ ميل تركيبي شديد با آب داشته به طوري كه اگر در مجاور هواي آزاد قرار بگيرد 2/0 مولكول آب از بخار موجود در هوا را جذب كرده به گچ ساختماني با   5/0 مولكول آب تبلور تبديل مي شود .

ساختن ملات گچ :

براي ساختن ملات گچ و يا ملات گچ و خاك بايد دانه هاي گچ و خاك را به داخل آب بريزيم ، بدين طريق كه ابتدا مقدار كمي آب در استامبولي ( ظرف مخصوص گچ سازي و يا حمل ملات ) مي ريزيم آنگاه پودر گچ را كه قبلا به نسبت معين مشخص شده است درون آن مي پاشيم تا بدين وسيله كليه دانه ها در مجاورت آب قرار بگيرند و تر بشوند . مقدار آبي كه يك كيلوگرم پودر گچ احتياج دارد تا ملات بشود از لحاظ تئوري 2/0 ليتر است يعني تقريبا 20 درصد وزن گچ ولي از لحاظ عملي براي شكل پذيري بهتر و مجال كار كردن كارگران با ملات مي بايست حدود 70 تا 80 درصد وزنش آب اضافه نماييد ، البته مقدار آب آن پس از خشك شدن گچ تبخير گشته و جاي قسمتي از آن در اثر ازدياد حجمي كه گچ در موقع خشك شدن پيدا مي كند پر مي شود .

زمان گرفتن ملات :

گچ ساختماني بايد زود شروع به گرفتن و سخت شدن نموده و سخت شدن آن نيز بايد خيلي زود پايان يابد . گچ ساختماني مرغوب آن است كه زمان گرفتن آن زودتر از 6 دقيقه شروع نشود و پايان سخت شدن آن نبايد زودتر از 16 دقيقه باشد .

اندازه گيري زمان شروع و پايان گرفتن گچ :

شروع زمان سخت شدن ملات از لحظه اي است كه داخل مخلوط را به وسيله ميخي خط بيندازيم بلافاصله جاي خط پر نشود و پايان زمان سخت شدن آن زماني است كه اگر روي ملات سخت شده يا انگشت ضربه بزنيم روي ملات در محلي كه ضربه زده ايم آب ظاهر نشود ( مقدار ضربه بايد حدود 5/0 كيلوگرم بر سانتي متر مربع باشد ) شروع زمان گرفتن گچ از لحظه اي است كه گچ را داخل آب مي پاشيم و مدت سخت شدن آن از لحظه اي است كه جاي شيار روي ملات باقي بماند تا زماني كه در اثر ضربه زير انگشت آب جمع نشود .

زمان مصرف گچ از لحاظ دما :

با توجه به اينكه گچ در موقع ملات سازي گرما توليد مي كند به طوري كه تقريبا تا حدود 15 تا 20 درجه گرمتر از محيط كارگاه مي شود بدين سبب از لحاظ تئوري مي توان ملات گچ را در دماهاي زير صفر درجه نيز مصرف نمود ولي عملا در كارگاه ها بايد از اين كار خود داري كرده و حداكثر ملات گچ را در دماهاي كمتر از 5 يا 6 درجه بالاي صفر مصرف ننماييم .

اندازه دانه هاي گچ :

هر قدر دانه هاي گچ ريزتر باشد گچ مرغوب تر بوده و براي كارهاي ظريف تر مورد استفاده قرار مي گيرد . قطر بزرگترين دانه گچ مورد استفاده در كارهاي ساختماني نبايد از 6/0 ميلي متر بزرگتر باشد و نود درصد آن بايد ريزتر از 15/0 ميلي متر بوده و 10 درصد آن بايد ريزتر از 3/0 ميلي متر باشد .

براي انبار كردن گچ بايد آن را روي تخته هايي كه حداقل 30 سانتي متر از زمين فاصله داشته باشد بچينند . براي ايجاد فاصله تخته هاي زير گچ از زمين از قطعات آجر يا بلوك سفالي استفاده نمود و همچنين بايد فاصله كيسه هاي گچ از ديوارهاي انبار حداقل 20 سانتي متر باشد و نبايد بيش از 10 كيسه گچ را روي هم چيد زيرا ممكن است گچ داخل كيسه هاي پايين تر در اثر وزن كيسه هاي بالايي به همديگر چسبيده و گلوله شود . در صورتي كه انبارش صحيح به طور فوق انجام گيرد و هوا به راحتي در اطراف آن بتواند جريان يابد مي توان به مدت طولاني انبارش گچ را در حدود يك سال انجام داد .

سرند :

ابتدا مخلوط سنگ و خاك از دهانه قيف از محل دپو وارد شده و بر روي سرند و روي فك ريخته و در اين سرند خاك مخلوط با سنگ جدا شده و سنگ خالص به درون فك راه مي يابد ، در اين مرحله سنگ هاي بزرگ در فك خود گشته و توسط الواتور به سرند بالاي سيلو مي رود و در اينجا مجددا خاك حاصل از سنگ ها با توجه به مش سرند موجود در بالاي سيلو جدا شده و به سيلوي خاك مي رود و سنگ حاصل از سرند به درون سيلوي سنگ وارد مي شود .

مشخصات شيميايي گچ :

مشخصات فيزيكي :

مخصوص سنگ به طور ميانگين 2/2 گرم / Cm